Η γνωστή κεραμίστρια μάς υποδέχεται στο εργαστήριο και σπίτι της στη Δάφνη, όπου κάθε μέρα ζωγραφίζει, γυαλώνει και ψήνει περιτριγυρισμένη από χιλιάδες δείγματα από όλες τις δουλειές που έχει κάνει ποτέ.
Αν έχετε περάσει ποτέ από τα πωλητήρια του Μουσείου Μπενάκη, γνωρίζετε σίγουρα τη δουλειά της Ελένης Κανελλοπούλου. Τα κεραμικά της ξεχωρίζουν και εύκολα ταυτοποιούνται, ακόμη και όταν τα μοτίβα αλλάζουν. Λουλούδια, ρόδια, λεμόνια μπλεγμένα σε οργιαστικές, πλατιές συνθέσεις, ζωηρόχρωμες και αφαιρετικές σαν ακουαρέλες, φεγγίζουν πάνω στον πηλό σαν να πέφτει πάνω τους προβολέας. Άλλοτε, τα λουλούδια δίνουν τη θέση τους σε σημαίες ελληνικές ή σε μια προσωπογραφία του Ρήγα Φεραίου – πιάτα που ζωγράφισε ειδικά για την επέτειο 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση. «Η Ελλάδα στο πιάτο», της είχε πει τότε ο ζωγράφος και φίλος της Χρήστος Μποκόρος.
 | |
| Η Ελένη Κανελλοπούλου με τον φίλο και πολύτιμο βοηθό της Γιώργο Πέρκιζα. |
 | |
| Πιάτα από κόκκινο πηλό ζωγραφισμένα σε μπατανά (λευκό υπόστρωμα), από αγαπημένη παλαιότερη δουλειά της. |
Άλλοτε, πάλι, η δουλειά της εμπνέεται από συγκεκριμένες εκθέσεις του μουσείου και τα κεραμικά της βάφονται στα χρώματα ζωγράφων, όπως ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας ή μεταμορφώνονται σε φορέματα, όπως αυτά που έφτιαξε με βάση τα εμβληματικά κοστούμια του ενδυματολόγου και σκηνογράφου Διονύση Φωτόπουλου. Παλιότερα, συνεργαζόταν επίσης με το Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού στο Μοναστηράκι (Τζαμί Τζισδαράκη), φτιάχνοντας ιδιαίτερα αντικείμενα εμπνευσμένα από τη συλλογή του. Σε κάθε συνεργασία της, δοκιμάζει κάτι διαφορετικα και γι’ αυτό τα κεραμικά της μοιάζουν συχνά να προέρχονται από διαφορετικό εργαστήριο. Διαθέτει έναν τεράστιο πλούτο γνώσεων και εμπειρίας και είναι εξαιρετικά εφευρετική. Πολλά από τα εργαλεία της τα φτιάχνει η ίδια. Κουρεύει τα πινέλα της, ψαλιδίζει σφουγγάρια για να μοιάζουν με φύλλα δέντρου και τα χρησιμοποιεί σαν σφραγίδες, χρησιμοποιεί πρες πουρέ για να δημιουργήσει κεραμικά κρόσια, μέχρι που έχει μετατρέψει το εργαλείο για το… κλύσμα σε «πουάρ», το εργαλείο που χρησιμοποιούν οι κεραμίστες για να κάνουν ανάγλυφα σχέδια. «Πρέπει να ξέρεις τι αποτύπωμα αφήνει κάθε πινέλο, κάθε εργαλείο», λέει. Είναι 72 ετών και ασχολείται με την κεραμική εδώ και 43 χρόνια.
 |
| Άποψη από το εργαστήριό της με χιλιάδες κεραμικά σκορπισμένα δεξιά-αριστερά. |
Όταν πρωτοξεκίνησε, δεν υπήρχε η πληθώρα κεραμοποιών-δασκάλων που υπάρχει σήμερα. «Άκουγαν τότε ότι είσαι φοιτήτρια και θες να κάνεις κεραμικά και ήταν σαν να έλεγες ότι είσαι αστροναύτης και θέλεις να κάνεις γεωργία. Δεν μου μιλούσαν, δεν μου έδειχναν, με απέτρεπαν… όλη η γκάμα της δυστοκίας». Με κόπο και επιμονή κατάφερε –όσο σπούδαζε ακόμα Βιολογία στην Πάτρα– να βρει μια θέση σε ένα παραδοσιακό εργαστήριο που έφτιαχνε γλάστρες και τσουκάλια και να μάθει σε έναν παροπλισμένο τροχό που είχαν εκεί. Αργότερα έκανε το ίδιο στη Σίφνο και στο Μαρούσι. «Σε τέτοια εργαστήρια έχω μάθει εγώ. Δεν με ενδιέφερε να πληρώνομαι. Μόνο να βλέπω, και ας σφουγγάριζα μόνο». Πλέον, δεν ασχολείται πια η ίδια με τον τροχό, αλλά συνεργάζεται με έναν «τροχατζή» στο Μαρούσι, ο οποίος κατασκευάζει τα κεραμικά για λογαριασμό της: πιάτα, μπολ, σαλατιέρες, πιατέλες, κούπες… Στο εργαστήριό της, που είναι ταυτόχρονα και σπίτι, εκείνη τα ζωγραφίζει, τα γυαλώνει και τα ψήνει σε τριφασικούς φούρνους, το πολύ μέχρι τους 1.040 βαθμούς. Σε αντίθεση με τους περισσότερους σύγχρονους κεραμίστες, δεν χρησιμοποιεί υψηλή θερμοκρασία (stoneware). «Δεν με συγκινεί αυτή η τεχνική. Είναι πιο σταθερή, αλλά είναι άλλη η αισθητική και άλλο βίωμα. Δεν έχει καμία σχέση με την κεραμική της Μεσογείου. Το παραδοσιακό δεν μπορεί να είναι σε υψηλή θερμοκρασία. Ποιος θα έφτανε με ξύλα τους 1.240 βαθμούς;» λέει.
 |
| Ζωγραφισμένα κεραμικά πλακάκια. Η ίδια παράσταση βρίσκεται στον τοίχο του εστιατορίου «Θαλασσινός» στις Τζιτζιφιές. |
Σήμερα, ζωγραφίζει σχεδόν 100 κομμάτια την εβδομάδα – είναι ίσως η πιο παραγωγική κεραμίστρια της εποχής μας και από τις πρώτες σε πωλήσεις στο Μουσείο Μπενάκη. Η πινελιά της είναι αναγνωρίσιμη. «Στην πραγματικότητα, δεν είναι ζωγραφική. Είναι μόνο το αποτύπωμα του πινέλου», λέει εκείνη. Και συνεχίζει: «Τα αρχαία ελληνικά κεραμικά είναι τέλεια, γιατί είχαν δούλους που επαναλάμβαναν συνεχώς το ίδιο πράγμα. Η επανάληψη σου δίνει ελευθερία. Ό,τι και να κάνεις, είναι καλό, αρκεί να είναι γρήγορο. Δεν ζωγραφίζεις σαν να κάνεις τέμπερα. Να σκέφτεσαι ότι δεν έχεις χρόνο. Σε κυνηγάνε. Να υπάρχει βιασύνη, επανάληψη. Εγώ ζωγραφίζω με χρονόμετρο. Δεν θέλει σκέψη, θέλει αυτόματη γραφή».
Info: elenikanellopoulou.gr. Έργα της βρίσκουμε στα πωλητήρια του Μουσείου Μπενάκη (Κουμπάρη, Κριεζώτου και Πειραιώς και στο e-shop: benakishop.gr)
Πηγή: Χριστίνα Τζιάλλα - gastronomos.gr
0 Σχόλια